Dr. Zef Mulaj Shkencëtar, Akademik dhe Poet i Alpeve Shqiptare: Një jetë në shërbim të shkencës, kulturës dhe njerëzimit.

Dr. Zef Mulaj Shkencëtar, Akademik dhe Poet i Alpeve Shqiptare: Një jetë në shërbim të shkencës, kulturës dhe njerëzimit.

Në një botë ku rrallëherë bashkohen shkenca dhe arti, figura e Dr. Zef Mulaj spikat si një model unik i këtij ndërthurjeje. Me rrënjë të thella në trevën historike të Nikaj-Mërturit në Tropojën e Shqipërisë, ai është një ndër intelektualët më të shquar të diasporës shqiptare, me kontribute të jashtëzakonshme në fushën e farmacisë, toksikologjisë, etnofarmakologjisë dhe letërsisë.

Formimi dhe karriera akademike

I lindur në fshatin Qeresh-Mulaj të Tropojës, Zef Mulaj u formua fillimisht në Fakultetin e Mjekësisë në Tiranë, duke u diplomuar në Farmaci. Rruga e tij shkencore mori një kthesë të rëndësishme në vitin 1994, kur nisi bashkëpunimin me universitete dhe institucione kërkimore në Itali. Në vitin 1998, ai përfundon studimet e doktoratës në Universitetin e Camerinos, me një fokus të veçantë në bimët medicinale të Alpeve Shqiptare.
Më pas, ndjek një Master në Metodat Forenzike në Universitetin “La Sapienza” në Romë, duke e thelluar më tej ekspertizën e tij në toksikologji mjedisore dhe klinike. Ai është gjithashtu këshilltar shkencor në fushën e toksikologjisë pranë institucioneve ligjore italiane dhe anëtar i stafit shkencor në Universitetin Politeknik të Marche, Itali.

Kontributi në shkencë dhe farmacognozi

Dr. Zef Mulaj është ndër të parët studiues shqiptarë që ka dokumentuar dhe analizuar sistematikisht mbi 900 bimë medicinale të Alpeve shqiptare. Kërkimet e tij kanë hedhur dritë mbi përdorimin tradicional të këtyre bimëve dhe potencialin e tyre farmaceutik në mjekësinë moderne. Punimet e tij janë cituar në revista shkencore ndërkombëtare dhe kanë ndihmuar në patentimin dhe komercializimin e disa përbërësve natyrorë në tregjet evropiane dhe amerikane.
Ai ka mbajtur qindra ligjërata në konferenca ndërkombëtare dhe ka marrë medalje shkencore nga organizata si “Albanian-American Academy of Science and Arts” në New York. Për kontributin e tij në bashkimin e dijes tradicionale dhe shkencës moderne, në vitin 2021 ai u nderua me titullin “Ambasador Botëror i Paqes dhe të Drejtave të Njeriut”.

Letërsia si reflektim i shpirtit shkencor

Përtej laboratorit dhe mikroskopit, Zef Mulaj është një poet i ndjerë dhe autor romanesh, që ka sjellë në letërsinë shqipe dhe atë italiane një zë të veçantë filozofik, të thellë dhe të ndjeshëm.

Ndër veprat e tij më të njohura janë:

Emri që lind diellin (2004)

Mjegullvarur mbi Ballkan (2006)

Merr për dore hijen time
Prendi per mano la mia ombra (2011)

Memory (2012)

Pieni di sogni i fiumi (2014)

Miracolo in gabbia (2020)
një përmbledhje haiku-sh të shkruara gjatë pandemisë.
Zef Mulaj është i pari autor shqiptar dhe ndër të paktët në Evropë që ka botuar pesë libra të plotë në formën e haikut, një formë poezish e thukët dhe shumë kërkuese. Në vitin 2021, fitoi çmimin prestigjioz “Lady/Lord of Poetry” në Itali, në një konkurs ku morën pjesë qindra autorë nga gjithë bota.
Aktivizmi kulturor dhe promovimi i Shqipërisë
Dr. Mulaj është aktiv në jetën kulturore të diasporës shqiptare në Itali. Ai është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve në Kosovë, i World Poets Society, si dhe i shumë shoqatave kulturore në Itali. Në vitin 2012, u nderua nga platforma “Albania Excellence” si një nga 100 shqiptarët më të suksesshëm në diasporë, me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë.
Dr. Zef Mulaj është një shembull i rrallë i intelektualit shqiptar të kohës moderne, që nuk e ka harruar kurrë vendlindjen e tij, edhe pse jeta dhe karriera e kanë çuar larg. Ai është një urë mes dijes së lashtë të trojeve shqiptare dhe shkencës bashkëkohore, mes artit të ndjeshëm dhe mendimit kritik.
Figura e tij është frymëzim jo vetëm për studiuesit dhe poetët shqiptarë, por për çdo të ri që kërkon të ndërtojë një jetë me kuptim të thellë, në shërbim të njerëzimit.