Tiranë, 25 Korrik 2025
Shqipëria ka ndërmarrë një hap të rëndësishëm drejt përmbushjes së detyrimeve për integrimin në Bashkimin Europian dhe konsolidimin e shtetit të së drejtës, përmes prezantimit të draftit të ri të Kodit Penal, tashmë në fazë konsultimi publik. Ky dokument përfaqëson një punë të gjatë disavjeçare nga një grup ekspertësh vendas, të udhëhequr nga Prof. Arben Rakipi, Drejtor i Shkollës së Magjistraturës.
Sipas Ministrit të Drejtësisë, Ulsi Manja, ky draft integron 61 direktiva të BE-së në fushën penale, duke vendosur një standard të ri për drejtësinë penale në Shqipëri. Objektivi është krijimi i një kuadri ligjor modern, funksional dhe të qëndrueshëm, që mund t’i rezistojë sfidave të kohës për dekadat e ardhshme.
Çfarë sjell rishtas Kodi i Ri Penal?
Kodi i ri synon të shkojë përtej modelit të tanishëm ndëshkues, duke vënë në qendër rehabilitimin e individit, proporcionalitetin e dënimeve dhe mbrojtjen e viktimës. Disa nga risitë kyçe përfshijnë:
Dekriminalizimi i disa veprave të lehta, të cilat do të trajtohen si kundërvajtje administrative.
Rritja e dënimeve për dhunën në familje, dhunën gjinore dhe veprat me ndjeshmëri të lartë shoqërore, me mbrojtje më efektive për viktimat.
Zëvendësimi i dënimeve të tepërta për vepra me pasoja të lehta, përmes një qasjeje më proporcionale dhe humanizuese.
Fuqizimi i sistemit alternativ të ndëshkimit, përfshirë shërbimin në komunitet, masat edukative dhe mbikëqyrjen jashtë burgut.
Pas përfundimit të procesit të konsultimit publik me aktorët e sistemit të drejtësisë, shoqërinë civile, akademinë dhe partnerët ndërkombëtarë, parashikohet që Kodi i Ri Penal të zëvendësojë atë aktual, të miratuar në vitin 1995, i cili është ndryshuar mbi 30 herë gjatë viteve të fundit.
Një analizë krahasuese: Kodi ekzistues vs. Drafti i ri?
Aspekti Kodi Penal aktual (1995 – i ndryshuar 30+ herë) Drafti i Kodit të Ri Penal (2025)
Origjina I miratuar më 1995, me strukturë të bazuar në modele të vjetra sovjetike. I hartuar nga grup ekspertësh vendas me analizë të thellë dhe vizion afatgjatë.
Përputhshmëria me BE Nuk reflekton direktivat europiane; fragmentar dhe reagueshëm. Përfshin 61 direktiva të BE-së; ndërtuar për integrim të plotë dhe harmonizim.
Dekriminalizimi Dënime të rënda edhe për vepra të vogla; shpesh të politizuara. Shumë vepra të lehta kalojnë në kundërvajtje; dënime alternative ndaj burgimit.
Qasja ndaj dënimit Fokus në ndëshkim të ashpër, pa diferencim të duhur. Parim proporcionaliteti dhe rehabilitimi; ndëshkim i balancuar me pasojat.
Dhuna në familje/gjinore Mbrojtje e pjesshme, jo gjithnjë efektive në praktikë. Dënime të rënda dhe masa mbrojtëse më të qarta për viktimat.
Qëndrueshmëria ligjore I dobësuar nga ndërhyrje të shpeshta, me pasoja juridike të paqarta. Synon stabilitet afatgjatë dhe strukturë më të qartë ligjore.
Konsultimi publik Ndryshimet shpesh të menjëhershme dhe pa konsultim. Drafti publikohet për konsultim gjithëpërfshirës me aktorë vendas dhe ndërkombëtarë.
Prezantimi i draftit të ri të Kodit Penal nuk është thjesht një riformulim teknik, por një akt politik dhe juridik i një rëndësie kombëtare, që synon të sjellë drejtësinë shqiptare në një epokë të re. Me një qasje moderne, europiane dhe të bazuar në të drejtat e njeriut, ky dokument ka potencialin të bëhet!
Leave a comment